Stacja znajduje się w województwie śląskim i jest położona w centrum miasta Częstochowa.
Perony i tory są w osi Północ-południe.
W sąsiedztwie dworca znajdują się przystanki komunikacji miejskiej autobusy i tramwaje, postój Taksówek, dworzec autobusowy (PKS) i parking. Możemy też skorzystać z kawiarni, restauracji oraz lokali gastronomicznych typu kebab i fast food.
Na dworcu znajdują się perony, kładka nad torami zwana łącznikiem, tunel i budynek dworca.
Oznaczenia dla osób niewidomych są na całym dworcu. Toalety znajdują się na holu dworcowym i są czynne całą dobę. Zapowiedzi megafonowe są wygłaszane przez automat. Winda jest sprawna i znajduje się w budynku dworca. Kasy czynne całą dobę. Na dworcu możemy skorzystać z punktów usługowo-handlowych i gastronomicznych oraz bankomatu. Na dworcu jest kaplica.
Na Stacji Częstochowa Osobowa zatrzymują się pociągi wszystkich kategorii.
Perony
Na stacji mamy 5 peronów. Perony są ułożone równolegle do siebie, tylko peron 1a, odchodzi lekkim łukiem w lewo idąc w kierunku południowym. Peron 1a jest przedłużeniem peronu nr 1 po jego południowej stronie.
Perony 1a, 2 i 3, są wyspowe i dwukrawędziowe. Perony 1 i 4 są peronami skrajnymi, bocznymi i jednokrawędziowymi.
Numeracja torów przy peronach stojąc twarzą w kierunku południowym (Katowice, Kielce):
- Peron 1a, po Lewej tor nr 6, po prawej tor nr 4
- Peron 1, po prawej tor nr 2
- Peron 2, po lewej tor nr 3, po prawej tor nr 5
- Peron 3, po lewej tor nr 11, po prawej tor nr 15
- Peron 4, po lewej tor nr 19.
Na peronach są oznaczenia dla osób niewidomych. Guzki na linii bezpieczeństwa i linia prowadząca, która jest przed linią bezpieczeństwa. Linie prowadzące też wskażą nam drogę do wyjść z peronów.
Perony są wysokie 76 cm od pgs.
Perony są zadaszone na całej swojej długości.
Słupki, ławki i tablice są ustawione w osi peronów,
Blisko linii bezpieczeństwa znajdują się filary podtrzymujące zadaszenie.
Uwaga perony są bardzo długie. Peron drugi jest najdłuższym peronem w Polsce i ma długość ponad 560 m. Na tym peronie, mogą być podstawione dwa pociągi na jednym torze po obu stronach kładki.
W połowie długości peronów z obu stron mamy schody w górę, którymi wejdziemy na zabudowaną kładkę (łącznik). Pomiędzy schodami prowadzącymi czyli pod kładką są kamienne schody w dół, którymi zejdziemy do tunelu. Do tego samego tunelu z peronów prowadzi pochylnia w dół.
Peron 1a
Przy peronie 1a, tory zakończone są kozłem oporowym. Z tego peronu aby wyjść, należy po opuszczeniu składu, kierować się w stronę północną, czyli w kierunku peronu nr 1. Na końcu peronu 1a od guzków na linii bezpieczeństwa jest ścieżka prowadząca w poprzek peronu. W połowie tej ścieżki (w osi peronu) odchodzi ścieżka (równolegle do torów), którą dojdziemy do pochylni, prowadzącej do tunelu. Przed wejściem na pochylnię, jest ścieżka odchodząca w lewą stronę. Ścieżką tą dojdziemy do linii bezpieczeństwa i idąc dalej wzdłuż linii (północ) dojdziemy do peronu nr 1, gdzie będą schody w górę na łącznik.
Na każdym z peronów 1 – 4 do schodów trafimy po ścieżce prowadzącej, która biegnie w poprzek peronu.
Pociągi odjeżdżające w kierunku Katowic, Lublińca, Wrocławia, Krakowa i Kielc odjeżdżają w stronę południową.
Pociągi w kierunku Warszawy, Łodzi i Koluszek odjeżdżają w stronę północną.
Wyjścia z peronu
Z peronów 1 do 4 wyjdziemy schodami w górę do łącznika, który jest nad peronami. Schody znajdują się w połowie długości peronów i są z obu stron. Oprócz tego pod łącznikiem, czyli pomiędzy schodami prowadzącymi do łącznika, są schody w dół do tunelu. Schody są w kierunku południowym. Do tego samego tunelu możemy zejść pochylnią, która znajduje się około 30 m na południe od schodów prowadzących do łącznika. Pochylnia jest w stronę północną.
Z peronu nr 1a, możemy zejść pochylnią w dół, prowadzącą do tunelu, albo minąć pochylnię z lewej strony i na jej końcu, gdy się skończy murek skręcić w prawo i dojść do parkingu po stronie wschodniej dworca. Do parkingu dojdziemy idąc wzdłuż budynku po lewej a po prawej będziemy mieli murek za którym będą schody wyprowadzające z tunelu.
Nie skręcając w prawo, ale idąc prosto dojdziemy do schodów prowadzących do łącznika. Schody te są na peronie nr 1. Mijając oba ciągi schodów w górę (na łącznik) i schody z łącznika, skręcamy w prawo i dojdziemy do parkingu po wschodniej stronie dworca. Po prawej będziemy mieli budynek a po lewej trawnik.
Jeśli skręcimy w lewo dojdziemy do punktów gastronomicznych, które są pomiędzy ulicą po prawej a peronem nr 1.
Pomiędzy punktami gastronomicznymi a peronem nr 1, jest trawa, gdzie pies przewodnik może załatwić swoje potrzeby fizjologiczne.
Uwaga na peronie nr 4 po jednej stronie mamy tor, a po drugiej metalowe ogrodzenie.
Tunel i łącznik
Po dworcu możemy przemieszczać się na dwa sposoby. Tunelem oraz kładką, czyli łącznikiem.
Do tunelu wchodzimy bezpośrednio z parkingu lub placu przed dworcem, natomiast na kładkę z górnego poziomu dworca.
Tunel
W tunelu nie ma ścieżek prowadzących dla osób niewidomych. Jedynie są zrobione krzyże z guzków, w miejscach gdzie możemy wyjść na perony. Uwaga, oznakowanie to można bardzo łatwo pominąć.
Tunelem możemy przejść z jednej na drugą stronę dworca mijając wejścia na perony.
Stojąc w tunelu tyłem do pochylni prowadzącej na peron 1a, przed nami mamy schody na peron nr 1. w prawą stronę mamy lekkie wzniesienie, na którego końcu są kamienne schody w górę. Jest to wyjście po wschodniej stronie dworca, w okolicę parkingu.
Stojąc tyłem do pochylni na peron 1a, idziemy w lewą stronę na zachód. Po drodze mijamy kolejno wejścia na perony 2, 3, 4. Przy każdym peronie jest krzyż z guzków. Po prawej stronie będą schody na perony, a po lewej pochylnie prowadzące na dany peron. Po minięciu wejścia na peron nr 4, po prawej stronie będzie wnęka. Skręcając w nią i następnie skręcając w lewo dojdziemy do Windy, którą wjedziemy do budynku dworca.
Nie wchodząc do wnęki, ale idąc prosto, trafimy na krótką pochylnię w górę. Za tą pochylnią znajdują się kamienne schody. Wchodząc po schodach wyjdziemy na zachodnią stronę dworca. Przed nami będzie plac przed dworcem. Na placu tym, jeśli stoimy tyłem do budynku dworca po prawej stronie będziemy mieli punkty gastronomiczne, po lewej ulicę a przed nami tory tramwajowe i główną ulicę.
Jeśli przejdziemy ulicę po lewej stronie, obrócimy się o 90 stopni w lewo i będziemy szli wzdłuż tej ulicy po kilku metrach ulica skręca w prawo. Idąc równolegle do torów (na południe), dojdziemy do przystanku autobusowego, a idąc dalej około 400 m., dojdziemy do dworca autobusowego (PKS).
Stojąc tyłem do schodów po prawej mamy budynek dworca. Jeśli pójdziemy w prawo po kilku metrach po prawej stronie będą drzwi na fotokomórkę, rozsuwające się na boki. Jest to wejście do budynku dworca.
Łącznik
Zabudowana kładka nad torami, zwana łącznikiem, łączy budynek dworca z zejściami na perony. W łączniku jest ścieżka prowadząca dla osób niewidomych. Idąc łącznikiem po obu stronach mamy zejścia na perony.
Stojąc na łączniku przy zejściu na peron nr 1, tyłem do ściany i punktu gastronomicznego, po obu stronach będziemy mieli schody w dół, na peron 1. Idziemy na zachód. Po lewej stronie łącznika jest ścieżka prowadząca. Co kilka metrów będziemy mieli skrzyżowania ze ścieżkami prawo-lewo. Będą to zejścia schodami na perony 2, 3 i 4.
Idąc łącznikiem po lewej stronie miniemy poczekalnię, a po prawej kaplicę dworcową oraz po obu stronach punkty usługowo-handlowe. Po minięciu zejścia na peron nr 4, trafimy na kilka stopni w dół. Idąc dalej po lewej stronie miniemy automaty z napojami oraz makietę łącznika, i dojdziemy do kolejnych stopni w dół. Za stopniami są drzwi na fotokomórkę, które rozsuwają się na boki. Jest to wejście na poziom górny budynku dworca.
Budynek dworca
Budynek dworca jest na zachód od peronów. W budynku dworca są ścieżki prowadzące dla osób niewidomych oraz winda. Budynek jest dwupoziomowy.
Poziom górny
Stojąc tyłem do drzwi prowadzących z łącznika jesteśmy na poziomie górnym. Przed nami jest duży hol. Idąc ścieżką prowadzącą po lewej miniemy odchodzącą ścianę w lewo. Jeśli tu skręcimy (ścieżki brak), to po lewej trafimy do saloniku prasowego, a idąc dalej do kas biletowych. Natomiast jeśli pójdziemy ścieżką prowadzącą, dojdziemy do kamiennych schodów w dół. Po drodze z prawej strony będą automaty z napojami a po lewej krzesła, gdzie można oczekiwać na pociąg.
Po prawej stronie schodów są schody ruchome. Schodami dostaniemy się na poziom dolny dworca.
Przed schodami ścieżka prowadząca skręca w lewo. Idąc nią kilka metrów, dojdziemy do ścieżki prawo-lewo. W prawą stronę dojdziemy do windy, a jeśli pójdziemy w lewo to dojdziemy do kas biletowych. Uwaga ścieżka kończy się w pobliżu pierwszego okienka kasowego.
Windą możemy zjechać na poziom dolny dworca lub do tunelu.
Poziom dolny
Stojąc tyłem do schodów prowadzących na poziom górny dworca, na wprost mamy wyjście z budynku. Wychodzimy przez drzwi na fotokomórkę, które rozsuwają się na boki. Do drzwi prowadzi ścieżka.
Po minięciu drzwi, jesteśmy na placu przed dworcem, po zachodniej stronie dworca. Po prawej mamy punkty gastronomiczne, przed nami tory tramwajowe i główną ulicę, a po lewej ulicę, którą dojdziemy do dworca autobusowego (PKS).
Do dworca autobusowego (PKS), możemy też dojść idąc wzdłuż torów tramwajowych, kierując się na południe czyli w lewo. Natomiast skręcając przy schodach w lewo, idziemy po ścieżce kilka metrów, po drodze po lewej mijamy makietę dworca. Następnie ścieżka skręca 90 stopni w lewo idziemy równolegle do schodów. Ścieżka skręca po kilku metrach w prawo. Jesteśmy przy toaletach, które są z lewej strony. Na końcu ścieżki po prawej stronie jest winda, którą dostaniemy się na górny poziom dworca lub zjedziemy do tunelu.
Wchodząc na dworzec
Na dworzec możemy wejść od strony wschodniej, gdzie jest parking lub od strony zachodniej, gdzie są przystanki komunikacji miejskiej autobusy i tramwaje.
Wejście od strony zachodniej
Stojąc na placu przed dworcem, tyłem do ulicy i torów tramwajowych przed nami jest budynek dworca, do którego wchodzimy przez drzwi na fotokomórkę. Drzwi rozsuwają się na boki. Wchodząc drzwiami z lewej strony trafiamy na ścieżkę prowadzącą. Jesteśmy na dolnym poziomie dworca. Idziemy prosto dochodząc do kamiennych schodów w górę. Po lewej stronie schodów są schody ruchome, a po prawej makieta dworca. Przed schodami w prawą stronę odchodzi ścieżka, którą dojdziemy do toalet i windy.
Wchodząc schodami na poziom górny trafimy na ścieżkę, która odchodzi w prawo i prosto. Idąc po ścieżce w prawą stronę, dojdziemy w okolicę kas biletowych oraz windy, natomiast idąc prosto, przejdziemy hol dworcowy dochodząc do wejścia na łącznik. Po drodze po prawej stronie miniemy krzesła, a po lewej automaty z napojami.
Do łącznika wchodzimy przez drzwi na fotokomórkę, które rozsuwają się na boki. Po minięciu drzwi trafimy na kilka stopni w górę. W łączniku trzymamy się prawej strony, bo tu jest ścieżka prowadząca. Idziemy prosto. Po drodze z prawej miniemy makietę łącznika i automaty z napojami. Następnie pokonamy kilka schodów w górę i idąc przed siebie będziemy mijali zejścia na perony, kolejno 4, 3, 2, 1 i 1a. Zejścia na perony są po obu stronach.
Chcąc dostać się na peron 1a, należy z łącznika zejść schodami po prawej, które prowadzą na peron nr 1 i tym peronem idziemy na południe. Po około 30 m krawędź peronowa się kończy. W tym miejscu musimy skręcić po ścieżce w lewą stronę. Jesteśmy teraz przy pochylni prowadzącej do tunelu. W osi peronu skręcamy po ścieżce w prawo i idziemy prosto. Przechodząc kilka metrów będzie ścieżka w poprzek peronu, doprowadzająca nas do linii bezpieczeństwa,
Aby dojść do pociągu podstawionego na peronie 1a, należy od tego miejsca iść dalej na południe około 50 m.
Stojąc przed wejściem do budynku dworca obracamy się o 90 stopni w prawo i idziemy wzdłuż budynku. Gdy budynek się skończy skręcamy w lewo i dojdziemy do kamiennych schodów w dół, prowadzących do tunelu. Po pokonaniu schodów idziemy na wschód. Najpierw lekko z górki po lewej miniemy wnękę z windą. Następnie będziemy mijali wejścia na perony odpowiednio 4, 3, 2, 1 i 1a. Po prawej stronie będą pochylnie a po lewej kamienne schody prowadzące na perony. Przy wejściu na peron 1 i 1a w prawo pochylnią dojdziemy do początku peronu 1a, natomiast schodami po lewej wyjdziemy na peron nr 1.
Idąc dalej tunelem, teren lekko będzie się podnosił. Na końcu tunelu są kamienne schody w górę, którymi wyjdziemy w okolicę parkingu.
Wejście od strony wschodniej
Stojąc tyłem do parkingu i mając budynek po swojej lewej stronie idziemy na zachód. Wschodzimy bezpośrednio na peron 1. Po lewej stronie będą schody prowadzące do łącznika.
Stojąc tyłem do parkingu i mając budynek po swojej prawej stronie, mamy dwie możliwości. Pierwsza to idziemy na zachód i bezpośrednio wchodzimy na peron 1, w okolicy barierki za którą jest pochylnia wychodząca z tunelu. Barierka jest po naszej lewej stronie. Chcąc dojść na peron 1a idziemy w lewo wzdłuż barierki. Po prawej stronie będziemy mieli schody w górę, którymi dostaniemy się do łącznika.
Druga możliwość to zejście kamiennymi schodami w dół do tunelu. Idziemy tunelem lekko z górki i po obu stronach będziemy mieli wejścia na perony odpowiednio na lewo pochylnia na peron 1a, a na prawo schody na peron 1. Idąc dalej miniemy wyjścia na perony 2, 3, 4 i po prawej wnękę z windą. Teraz pochylnią lekko w górę i dojdziemy do schodów, którymi wyjdziemy na plac przed dworcem po stronie zachodniej.
Warto wiedzieć
Z racji, że perony są długie, to jest możliwość, że dwa pociągi mogą być podstawione na jednym torze.
Pociągi odjeżdżające na północ mogą być podstawione na peronie po stronie południowej.
Idąc łącznikiem w kierunku holu dworca pamiętajmy o podwójnych stopniach w dół.
Na tyłach dworca (strona wschodnia) w okolicach parkingu jest miejsce gdzie pies przewodnik może załatwić swoje potrzeby fizjologiczne.
Toalety znajdują się na dolnym poziomie budynku dworca.
Po obu stronach dworca znajdują się punkty gastronomiczne typu fast food oraz restauracje.
Podziękowania
Serdeczne podziękowania dla Michała Stępnia i Artura Forkasiewicza za konsultacje i wizję lokalną.
Dane z dnia, 4 lipca 2023r. Artur Słowik